Mattheüs 25: 36b en 45b:
Ik ben ziek geweest en u hebt Mij bezocht (…) voor zover u dit voor een van deze geringsten niet gedaan hebt, hebt u het ook niet voor Mij gedaan.

Lieve vrienden,

Recht voor het verblijf in Oostenrijk waar ik samen met mijn vrouw voor een periode ben, staat een groot oor voor het hek. Het is een symboliek die mij niet losliet en prikkelde om er met een -inmiddels bekend- schrijven iets met u en jou over te delen. Met de Bijbelse opvattingen over het oor, de oren, kun we heel veel kanten op. Ik zou graag willen spitsen op de dienstbaarheid van de oren tegenover élk ander mens in ons leven die we van onze Schepper hebben mogen ontvangen of tegenkomen. We hebben immers welgeteld twee oren ontvangen, en maar één mond. Nu is deze stellingname wellicht iets tekort door de bocht. Mogelijk begrijpt u wel de aanleiding om dit gezegde van een predikant uit mijn kinderjaren over te nemen. Wat vinden we het tegenwoordig in onze tijd moeilijk om onze oor in te zetten zoals onze Schepper het voor ogen moet hebben gehad. En wat zijn er een zorgen en noden welke een luisterend oor ‘voor het hek’ heel erg op prijs zouden stellen. We leven in een steeds individualistischere maatschappij waarbij men vooral overal een ‘voordeel’ uit wil halen. Alles moet een doel en belang dienen, of iets ten gunste opbrengen. Daar heb ik zelf als ondernemer ook mijn valkuil in, dus ik hoop en bid dat het ons samen, u, jou en mijzelf tot een heilzaam leermoment mag zijn. Ik zou het schrijven willen opsplitsen in drie woorden, die uiteindelijk allemaal letterlijk uit het ene woord ‘voordeel’ zijn te halen.

1) Oor
Vandaag bracht ik samen met mijn vrouw een bezoek aan de Sloveense hoofdstad Ljubljana. Wat mij allereerst opviel was de loyale en rustgevende sfeer in de stad. De sociale cohesie was warm en gastvrij. Er was weinig rumoer, de mensen schoolden samen in -voor het oog- sfeervolle gesprekken. Het verkeer had weinig haast en leek rustig aan te doen. Het kan een oorzaak zijn van de warmte van deze dag, het was 35 graden ter plaatse. Echter ligt hier ook een diepere ontdekking, hoe belangrijk het is dat er warmte om ons heen is. In fysieke aanwezigheid middels geestelijk opzicht. Bij een gelegenheid waarbij we ons even vergenoegden met iets te drinken, werd ook geheel ongevraagd onze hond opgemerkt en voorzien van een eigen bakje met water. Dat beeld bleef even bij mij hangen. Er werd opgemerkt…, opgemerkt wie en wat we bij ons hadden en daar werd ook op gepaste wijze op geanticipeerd en in voorzien. Hoe moeilijk vinden we het om bij het bezoek of luisteren naar anderen zorg te dragen voor wat men bij zich draagt, of welke zorgen er op het hart worden gedragen voor bijvoorbeeld de kinderen of dichte naasten van de ander. De vraag: ‘gaat het goed?’ zien we het liefst kort beantwoord om maar niet verder te hoeven vragen hoe het met de ander gaat of wat er bij de ander parten speelt. En zeker als dit ons iets kost, zowel materieel als immaterieel, bijvoorbeeld onze oprechte aandacht en tijd, vinden we het heel moeilijk om hierin onze oren te laten dienen. Het is voor mij een metafoor wat me bijblijft en waar ik veel inspiratie uit heb mogen halen.

2) Oordeel
Het woord ‘oordeel’ zou ik vanuit drie invalshoeken willen bezien. In onze Bijbeltekst wordt het belang van dienstbare inzet van onze oren, en leven, onderstreept doordat de Heere Jezus ons Zelf leert dat op de dag van het oordeel zal worden gevraagd of we de zieken hebben bezocht. Een van de definities van ziekte die ik tegenkwam bij de overdenking vind ik hierbij treffend: ‘lichamelijk of psychische aandoening die een levende ziel (oorspr. wezen) belemmert in het functioneren. Vanuit die invalshoek wordt het onderstreept hoe belangrijk het is om de zieken te bezoeken. En daarmee een luisterend oor (liefst twee) te hebben voor de ander. Oprecht en met aandacht!

De tweede invalshoek zou ik willen stellen op het luisteren zónder oordeel. Wat hebben we snel een ongevraagd advies, of zijn we snel van mening dat we ergens iets moeten afkeuren, net of we zelf wellicht beter zijn? De Heere Jezus zelf keurt het oordelen ten zeerste af in Mattheus 7:1a ‘oordeel niet’. Er wordt ons dus geen ruimte gegeven door onze Schepper om in welke situatie dan ook, een oordeel te moeten vellen. En dat kan niet anders dat dit ons uit liefdevolle bedoelingen vanuit onze God wordt ontnomen. Wat zijn onze gedachten en daden met zonden bevlekt, zullen we dit oordeel dan ook maar niet aan onze Schepper laten? Hij is het immers, die in álles het beste met ons voor heeft.

De laatste invalshoek is het ontvangen. Bij het oor verwijst de concordantie van Trommius naar het woord: ‘ontvangen’. Mogelijk bekruipt u en jou het gevoel of we dan nooit over onszelf mogen spreken. Het tegendeel is waar. We worden er zelfs op gewezen dat we moeten ontvangen. Als we het luisterend oor nodig hebben is het eerder een kunst om dat luisterende oor ook te durven ontvangen. In de eerste plaats zal onze Vader Zelf u en jou in liefde ontvangen als u kampt met noden en zorgen. De Heere Jezus zelf ging immers ook met Zijn Vader in gebed en gesprek om Hem alles voor te leggen en te vertellen. De Heere Jezus Zelf was op Zijn beurt ook een liefdevol luisterend oor voor Zijn discipelen, hierover ben ik in mijn vorige schrijven iets breder uitgeweid. Het is alleen zo snel ons (menselijk) oordeel dat de ander geen tijd heeft om naar ons te luisteren. En ook dat is een oordeel wat uiteindelijk geen voordeel bied. Een mens is een levend sociaal wezen met een ziel voor tijd en eeuwigheid. Ga dan in de eerste plaats tot Hem en vervolgens ook tot uw en jouw naaste, je vriend, vriendin, broer, zus, vader, moeder. Ontvang luisterende oren in dankbaarheid, opdat het u en jou tot nut mag zijn. Welk nut?

3) Voordeel
Met het luisteren naar de ander, het durven dienen, komen we zelf op een andere plaats te staan. Dienen is wat de Heere Jezus van ons vraagt. Een oor, zonder oordeel, tot elk voordeel van de ander. Maar ook het durven vertellen en de oor van de ander in dankbaarheid te aanvaarden. Als we oprecht en vanuit liefde de zieken bezoeken en aandacht voor de ander hebben met een dienend oor, komen onze eigen tijdelijke, aardse beslommeringen en onhebbelijkheden naar de achtergrond te staan. Wat zijn we soms druk met allerlei onzin en luxeproblematiek. Het kan ons hele leven beheersen. Als we leerzaam de oren te luister leggen bij hen die het moeilijk hebben, dan komen we er achter dat onze problemen soms niet in verhouding staan tot de noden en zorgen van de ander. We mogen dan ook de anderen aan de voeten van onze Schepper brengen. Als we zeggen christenen te zijn, dan betekent dit ook dat we oprecht dienstbaar willen zijn. Liefde van onszelf uit te delen aan anderen. Daar rust zegen op, zegen is tenslotte vermeerdering. Ditgene in een maatschappij waarin luisteren naar elkaar soms zo moeilijk is. Laten we daarin dan ook onze Zaligmaker volgen en Hem dienen met onze oren, waar Hij ze ons voor gegeven heeft. Vinden we het moeilijk? Laten we er dan in gebed mee tot God gaan en Hem vragen om ons inzicht te geven. Met Corrie ten Boom zou ik het gebed u willen voorleggen: Vader, maak mijn wil gewillig, om gewillig aan U te zijn. We mogen hiermee ook een afspiegeling zijn van Hem die we aanhangen en nodig hebben tot ons behoud, onze Zaligmaker. Uw, jouw en mijn Verlosser.

Moge de Vader der barmhartigheid u, jou en mij hierin Zijn liefdevolle wijsheid geven en vervullen met Zijn Geest om zo een dienstbare volgeling en afspiegeling van de Zoon te mogen zijn, die vanuit zijn volmaakte liefde in alles ons behoud op het oog heeft. Hem zij alle lof en eer, tot in eeuwigheid!

P.G.